React là gì?

React (thường được gọi là React.js hoặc ReactJS) là một thư viện JavaScript mạnh mẽ và được sử dụng rộng rãi để xây dựng giao diện người dùng (UIs - User Interfaces). Nó được phát triển và duy trì bởi Meta (tiền thân là Facebook) cùng với một cộng đồng lớn gồm các nhà phát triển và công ty.

React không phải là một framework JavaScript đầy đủ (như Angular hay Vue.js), mà là một thư viện chuyên biệt tập trung vào việc tạo ra các thành phần UI có thể tái sử dụng và quản lý trạng thái của chúng một cách hiệu quả.

Các khái niệm cốt lõi của React

1. Kiến trúc dựa trên Component (Component-Based Architecture):

   • React khuyến khích việc xây dựng giao diện người dùng từ các mảnh nhỏ, độc lập và có thể tái sử dụng, được gọi là components (thành phần).
   • Mỗi component quản lý logic và giao diện riêng của nó. Bạn có thể hình dung các component như những viên gạch LEGO: bạn xây dựng các giao diện phức tạp bằng cách kết hợp các component đơn giản, tự chứa.
   • Tính mô-đun này giúp việc phát triển trở nên có tổ chức hơn, mã dễ bảo trì hơn và thúc đẩy khả năng tái sử dụng trên các phần khác nhau của ứng dụng hoặc thậm chí giữa các dự án khác nhau.

2. Lập trình khai báo (Declarative Programming):

   • Với React, bạn mô tả những gì bạn muốn giao diện người dùng trông như thế nào cho một trạng thái nhất định của ứng dụng, thay vì cách thức để đạt được trạng thái đó (đây là lập trình mệnh lệnh).
   • React sau đó sẽ tự động và hiệu quả cập nhật và hiển thị lại các component cần thiết khi dữ liệu của bạn thay đổi. Cách tiếp cận khai báo này giúp mã của bạn dễ đoán hơn và dễ gỡ lỗi hơn.

3. Virtual DOM (Document Object Model ảo):

   • Thao tác trực tiếp với DOM (cấu trúc cây của các thành phần HTML) của trình duyệt có thể rất chậm. React giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng một Virtual DOM, đây là một bản sao nhẹ, nằm trong bộ nhớ của DOM thực.
   • Khi trạng thái của một component thay đổi, React trước tiên cập nhật Virtual DOM của nó. Sau đó, nó so sánh Virtual DOM mới với cái cũ (quá trình này gọi là "diffing").
   • Cuối cùng, React tính toán hiệu quả tập hợp các thay đổi tối thiểu cần thiết và chỉ áp dụng những thay đổi đó vào DOM thực của trình duyệt. Quá trình "đối chiếu" này giúp cập nhật giao diện người dùng nhanh hơn và hiệu quả hơn, cải thiện hiệu suất ứng dụng.

4. JSX (JavaScript XML):

   • React sử dụng JSX, một cú pháp mở rộng cho JavaScript, cho phép bạn viết mã giống HTML trực tiếp trong các tệp JavaScript của mình.
   • Điều này giúp dễ dàng định nghĩa cấu trúc UI cùng với logic tương ứng của chúng trong cùng một component, cải thiện khả năng đọc và bảo trì mã. Mã JSX cuối cùng sẽ được "phiên dịch" (transpiled) thành JavaScript thông thường mà trình duyệt có thể hiểu được.

5. Luồng dữ liệu một chiều (One-Way Data Flow):

   • Trong React, dữ liệu thường chỉ chảy theo một hướng duy nhất: từ các component cha xuống các component con thông qua props (viết tắt của "properties").
   • Điều này làm cho việc quản lý dữ liệu dễ đoán hơn và dễ hiểu hơn, giảm khả năng xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn.

6. Quản lý trạng thái (State Management):

   • Các component có thể quản lý dữ liệu nội bộ của riêng chúng, được gọi là state (trạng thái). Khi trạng thái của một component thay đổi, React sẽ tự động hiển thị lại component đó và các component con của nó để phản ánh trạng thái mới.
   • React cung cấp các "hooks" như useState (đối với các functional component) để quản lý trạng thái một cách hiệu quả.

Tại sao React lại phổ biến?

• Hiệu quả và Hiệu suất: Nhờ Virtual DOM, các ứng dụng React thường mang lại hiệu suất tuyệt vời và trải nghiệm người dùng mượt mà.
• Khả năng tái sử dụng: Các component giúp dễ dàng tái sử dụng các phần tử UI, tăng tốc độ phát triển.
• Hệ sinh thái và Cộng đồng lớn: Một cộng đồng khổng lồ cung cấp tài liệu, hướng dẫn, công cụ phong phú và vô số thư viện, framework của bên thứ ba (như Next.js để render phía máy chủ, Redux để quản lý trạng thái phức tạp, React Router để điều hướng).
• Tính linh hoạt: React chỉ là một thư viện UI; nó không bắt buộc bạn phải xử lý định tuyến, tìm nạp dữ liệu hoặc các khía cạnh khác của ứng dụng. Điều này cho phép các nhà phát triển chọn các công cụ phù hợp nhất với nhu cầu của họ.
• Phát triển đa nền tảng: Với React Native, bạn có thể sử dụng kiến thức React của mình để xây dựng các ứng dụng di động native cho iOS và Android từ một codebase duy nhất.

Các trường hợp sử dụng

React được sử dụng rộng rãi để:

• Xây dựng Ứng dụng trang đơn (SPAs - Single Page Applications), nơi toàn bộ ứng dụng tải trên một trang HTML duy nhất và nội dung được cập nhật động.
• Tạo ra giao diện người dùng động và tương tác cho các ứng dụng web.
• Phát triển ứng dụng di động với React Native.
• Xây dựng bảng điều khiển (dashboards) và công cụ trực quan hóa dữ liệu.
• Vận hành các ứng dụng doanh nghiệp quy mô lớn.

Tóm lại, React trao quyền cho các nhà phát triển để xây dựng các giao diện người dùng phức tạp, hiệu suất cao và dễ bảo trì bằng cách chia nhỏ chúng thành các component có thể quản lý và tái sử dụng.